Op zaterdagavond 28 juni 1969 ontstonden er rellen bij de homobar Stonewall Inn in New York. De politie ontruimde de homobar en de bezoekers vochten terug. Ze waren de jarenlange treiterijen en gewelddadige acties van de politie beu. Deze dag werd een mijlpaal voor de LGBTQIA+ beweging en de huidige Gay Prides.
Wat gebeurde er tijdens de Stonewall-rellen?
Bij de invallen in homobars arresteerden de politie vooral travestieten. Dat gebeurde ook in de Stonewall Inn. Alleen deze nacht verspreide het nieuws zich als een vuurtje door wijk heen. Hierdoor verzamelde steeds meer mensen zich voor de Stonewall Inn.
Deze nacht arresteerde de politie een jonge lesbienne in mannenkleding. Ze wist tijdens haar arrestatie te ontsnappen uit de politie-auto, maar werd al snel weer opgepakt. Hierdoor werd de sfeer voor de Stonewall Inn steeds grimmiger. De mensen begonnen flessen en stenen te gooien naar de politie.
De politie trok zich terug in de Stonewall Inn. De omstanders probeerde de Stonewall Inn in brand te steken en andere probeerde naar binnen te dringen om de politie naar buiten te halen. Er ontstonden rellen en in navolging van de Black Power beweging, scandeerde de menigte Gay power. Rond vier uur doofde het geweld en was de rust wedergekeerd.
Op straat deelde activisten de volgende dag pamfletten uit. Ze riepen mensen op zich ’s avonds te verzamelen voor de Stonewall Inn. Aan deze oproep gaf men massaal gehoor. De menigte was diezelfde avond nog groter dan de avond ervoor. De LGBTQIA+ community eiste haar plek binnen de maatschappij op. Hierdoor ontstonden er weer rellen net als de dag ervoor. Later in dezelfde week kwamen er nog meer mensen op de been, ook toen ontstonden er weer rellen.
Van Stonewall-rellen naar Gay Prides
De Stonewall-rellen zorgde ervoor dat er in korte tijd door heel Amerika honderden homo-organisaties opgericht werden. Zo werd ook het Gay Liberation Front (GLF) in juli 1969 opgericht. Deze organisatie besloot in november 1969 om de Stonewall-rellen te herdenken onder de naam Christopher Street Liberation Day. Christopher Street is de naam van de straat waar de Stonewall Inn gevestigd is.
In 1970 werden op 28 juni in New York, Chicago en Los Angeles de eerste Christopher Street Liberation Day gehouden. Op deze dag hield men een demostraties met de boodschap “We’re here. We’re queer, get used to it!”* Deze demonstratie was een vrolijke parade, een viering van verschillen. Een parade om mensen de positiviteit van diversiteit bij te brengen.
De positieve boodschap kwam over, en in de jaren erna volgde ook andere Amerikaanse steden, Londen, Parijs, West-Berlijn en Stockholm. Tegenwoordig vinden wereldwijd Gay Pride Parades plaats die teruggrijpen op de eerste Christopher Street Liberation Day.
Gay Pride in Nederland
In Nederland vond de eerste Gay Pride plaats op 25 juni 1977 in Amsterdam. Deze Gay Pride is nu bekend als Roze Zaterdag, die elk jaar eind juni gehouden wordt. Sinds 1981 wordt Roze Zaterdag elk jaar in een andere stad gehouden, met elk jaar een ander maatschappelijk thema. De Pride Amsterdam (voorheen: Amsterdam Gay Parade) wordt jaarlijks in het eerst weekend van augustus gehouden.
*) Vrij vertaald: Wij zijn hier. Wij zijn queer, wen er maar aan!